Co to znaczy „Bredzić (pleść) jak Piekarski na mękach”?
Wyrażenie „bredzić jak Piekarski na mękach” lub „bredzi jak na mękach” jest polskim idiomem oznaczającym mówienie lub plecenie głupot, absurdów, lub bezsensownych rzeczy. Jest to sposób na określenie rozmowy lub wypowiedzi, która nie ma sensu, jest chaotyczna lub niezrozumiała.
Pochodzenie idiomu – Bredzi jak na mękach
Wyrażenie „Bredzić (pleść) jak Piekarski na mękach” lub „Bredzi jak na mękach” ma swoje korzenie w historii Polski i jest związane z nieudanym zamachem na króla Zygmunta III Wazę dokonanym przez szlachcica Michała Piekarskiego. Pochodzenie tej frazy można śledzić w kontekście życia i czynów Piekarskiego oraz okoliczności zamachu, który stał się źródłem tego idiomu.
Michał Piekarski herbu Topór urodził się około 1597 roku i był szlachcicem sandomierskim z wsi Binkowice. Młodość Piekarskiego była naznaczona tragicznym wypadkiem, w wyniku którego uległ poważnemu urazowi głowy. Ten wypadek uważa się za jedną z przyczyn jego późniejszych problemów psychicznych. Oprócz niestabilności emocjonalnej, Piekarski był niezwykle porywczy i agresywny.
W wyniku jednego z napadów agresji, Piekarski dopuścił się zabójstwa królewskiego kucharza i zranienia służby. To zachowanie doprowadziło do zamknięcia go na pewien czas w izolacji oraz odebrania mu prawa do zarządzania swoim majątkiem.
Prawdopodobnie Piekarski postanowił dokonać zamachu na życie króla Zygmunta III Wazy po usłyszeniu o morderstwie króla Francji, Henryka IV Burbona. Zamachowiec przeprowadził swoje plany 15 listopada 1620 roku, atakując króla podczas mszy w kolegiacie św. Jana na ul. Świętojańskiej w Warszawie. Piekarski zaatakował króla czekanem, raniąc go w plecy i twarz. Jednak rany, jakie zadał królowi, okazały się niegroźne.
Po schwytaniu Piekarskiego wszczęto przeciwko niemu śledztwo, w trakcie którego stosowano tortury. Jego zeznania były chaotyczne, niejasne i często pozbawione sensu, co mogło wynikać z jego stanu psychicznego i tortur, jakim był poddawany. To właśnie te niezrozumiałe i chaotyczne wypowiedzi Piekarskiego podczas śledztwa stały się źródłem wyrażenia „bredzić jak Piekarski na mękach.”
Ostatecznie Michał Piekarski został stracony 27 listopada 1620 roku za próbę zamachu na króla. Wydarzenie to pozostawiło trwałe piętno w historii Polski i dało początek temu idiomatycznemu wyrażeniu, które jest używane do dzisiaj, aby opisać chaotyczne i bezsensowne wypowiedzi lub zachowanie.
Przykłady użycia:
- „Podczas wykładu ten student bredził jak Piekarski na mękach, zupełnie nie dało się zrozumieć, o czym mówił.”
- „Podczas konferencji ten prelegent plecie brednie jak Piekarski na mękach, nie ma w tym ani krzty sensu.”
- „Znowu zaczęła bredzić jak Piekarski na mękach, muszę jej przypomnieć, żeby trzymała się tematu.”
To idiomatyczne wyrażenie nadal jest używane w języku polskim, aby określić nonsensowną mowę lub zachowanie.